Co robi ortodonta? Ortodonta większości osób kojarzy się ze specjalistą, zakładającym aparaty, w celu wyprostowania nierówno rosnących zębów. Taka metoda korekty wad zgryzu stała się dość popularna i nikogo nie dziwi już widok dorosłych z aparatami stałymi. Jednak rola ortodonty nie ogranicza się do doboru i zakładania aparatów. Czym zajmuje się ortodonta? Jakie może zlecić badania i czego spodziewać się po wizycie w gabinecie ortodontycznym?
Kim jest ortodonta?
Ortodonta jest lekarzem dentystą, który zdobył specjalizację w zakresie ortodoncji. Podobnie jak inni stomatolodzy zajmuje się kwestiami zdrowia zębów i jamy ustnej, jednak w odróżnieniu od lekarzy zajmujących się stomatologią ogólną, nie leczy próchnicy i nie dokonuje ekstrakcji. Zadaniem ortodonty jest eliminacja i profilaktyka wad zgryzu. To jednak nie jedyne zadania ortodonty. Lekarz tej specjalizacji zajmuje się również wszelkimi nieprawidłowościami kostnymi w obszarze twarzowo-szczękowym, które mogą przekładać się na nieprawidłowe położenie zębów w łuku zębowym i problemy ze zgryzem.
Kiedy konieczna jest pomoc ortodonty?
Wiele osób decyduje się na wizytę w gabinecie ortodontycznym, chcąc zapewnić sobie idealnie równe zęby. Wiadomo, że wady zgryzu są zjawiskiem dość powszechnym, jednak wiele osób może z pomocą ortodonty i aparatu wyrównać zęby i zyskać hollywoodzki uśmiech. Jednak kwestie estetyki nie są najważniejsze. Leczenie ortodontyczne to procedura medyczna, a nie zabieg upiększający ze względu na cały szereg problemów, mogących wynikać z nieprawidłowości w ułożeniu zębów w łuku zębowym.
Zbyt ciasno ułożone zęby, stłoczone nierównomiernie w niektórych obszarach szczęki mogą sprawiać, że dotarcie do przestrzeni międzyzębowych podczas szczotkowania jest bardzo utrudnione. Sprzyja to rozwojowi próchnicy oraz mechanicznym uszkodzeniom szkliwa, w związku z naciskiem jednych zębów na drugie. Wady zgryzu odpowiadać mogą również za problemy z prawidłową wymową. To dlatego tak ważne są wizyty u ortodonty w przypadku dzieci. Nierównomierne rozłożenie sił w obrębie szczęki podczas żucia pokarmów może z kolei powodować problemy z dziąsłami i choroby przyzębia.
Dodatkowo, wyrównanie zgryzu ma kluczowe znaczenie w przypadku uzupełniania braków w uzębieniu i dobierania protez częściowych. Ich odpowiednie przyleganie i pełna funkcjonalność są zwykle możliwe dopiero po wyrównaniu problemów ze zgryzem, o ile takie występowały.
Jakie badania wykonuje ortodonta?
Podczas pierwszej wizyty w gabinecie ortodontycznym należy nastawić się na badanie podobne do przeglądu dentystycznego oraz dość szczegółowy wywiad lekarski. Lekarz ortodonta zbada nie tylko stan jamy ustnej, obejrzy zęby, dziąsła i ustali ewentualne wady zgryzu. Ortodonta zwraca również uwagę na stan mięśni twarzy, języka, a także ruchomość w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych. Do badań, które może zlecić ortodonta należą między innymi:
- zdjęcia rentgenowskie poszczególnych zębów,
- Panoramiczne zdjęcia RTV łuków zębowych (zdjęcia zgryzu),
- zdjęcia twarzy,
- wyciski zębów,
- usg stawów skroniowo-żuchwowych.
Czasami, w celu ustalenia przyczyn powstawania wad zgryzu, ortodonta może skierować pacjenta na konsultacje w poradniach laryngologicznych, logopedycznych, a nawet u dietetyków.
Jak wygląda leczenie ortodontyczne?
Jeśli ortodonta stwierdzi występowanie wady zgryzu, najczęściej zaproponuje wdrożenie leczenia w postaci odpowiednio dobranego aparatu ortodontycznego. Rodzaj i szczegóły leczenia uzależnione są od rozmaitych czynników, jednak do najważniejszych należą przyczyna powstania wady oraz wiek pacjenta.
W przypadku dzieci, stosuje się często aparaty ruchome, wkładane na noc lub w określonych porach dnia. Bardzo często stanowią one jedynie wprowadzenie do leczenia za pomocą aparatu stałego, zakładanego po wyrżnięciu się wszystkich zębów stałych. Aparaty ruchome mogą również pomóc w korekcie ustawienia kością twarzoczaszki.
Aparaty stałe mogą występować w postaci aparatów klasycznych, w których szyny są mocowane z przodu zębów i aparat jest widoczny z zewnątrz jako charakterystyczne metalowe klamerki. Ortodonta może jednak również założyć aparat lingwalny, przyklejany do zębów od strony wewnętrznej. Niekiedy wystarczającą formą terapii jest wybór specjalnej szyny. Niezależnie jednak od tego, jaki aparat zostanie wybrany, całe leczenie trwa zwykle wiele miesięcy i obejmuje szereg wizyt kontrolnych. W czasie tych wizyt ortodonta dokonuje korekt ustawień aparatu, dopasowując go do zmieniającego się ustawienia zębów. Wymienia niektóre jego części, zakłada nowe silikonowe gumki, sprawdza, czy korekta przebiega w zaplanowanym tempie i w zadowalający sposób.
Na pytanie o to, co robi ortodonta, można więc odpowiedzieć, że dba o prawidłowy zgryz i właściwe działanie kości, mięśni i stawów w okolicach jamy ustnej. Trzeba jednak pamiętać, że profilaktyka i leczenie ortodontyczne obejmują wiele rozmaitych badań, przeprowadzanych podczas wizyt lub zlecanych dodatkowo. Samo leczenie za pomocą aparatu, niezależnie od jego rodzaju, trwa zwykle od kilku miesięcy do nawet 3 lat. Warto jednak poświęcić czas i pieniądze na leczenie u ortodonty. Dbamy w tej sposób nie tylko o estetykę uśmiechu, ale również przeciwdziałamy nieprawidłowościom mogącym prowadzić do chorób przyzębia, problemów z dziąsłami czy stawami oraz wad wymowy.
Sprawdź koniecznie
